Myślała, że spodziewa się dziecka. Jednak na USG widać zaśniad groniasty
Pewna kobieta zrobiła test ciążowy i okazało się, że wynik jest pozytywny. Była strasznie tym podekscytowana, bo od jakiegoś czasu starali się z mężem o rodzeństwo dla synka. Wiedzieli, że kolejne dziecko oznacza więcej radości. Niestety zamiast maleństwa, lekarz podczas badania USG zauważył zaśniad groniasty. Dowiedz się, co to za choroba i jak się objawia.
„Nie tak miało być”
Przyszła mama umówiła się na wizytę kontrolną do swojego ginekologa. Jednak jeszcze przed badaniem, z kobietą zaczęło dziać się coś dziwnego. Czuła się inaczej niż podczas pierwszej ciąży, która przebiegała bez jakichkolwiek nieprawidłowości… Nie chciała jednak panikować i postanowiła poczekać do umówionego terminu spotkania.
W końcu nadszedł termin wizyty lekarskiej. Wraz z mężem bardzo się martwili, ale liczyli na to, że ginekolog będzie miał dla nich dobrą nowinę. Niestety, gdy tylko weszli do gabinetu, a lekarza zaczął badanie ultrasonograficzne, okazało się, że w łonie kobiety wcale nie było dziecka…
Szybka diagnoza i wdrożenie leczenia
Zamiast rozwijającego się maleństwa, wewnątrz macicy znajdowało się kilkadziesiąt drobnych torbieli. Był to zaśniad groniasty, niezłośliwy rodzaj zmian, który powstaje poprzez nieprawidłowe zapłodnienie komórki jajowej.
W jego wyniku w jamie macicy zamiast płodu rozwijają się właśnie torbiele, które początkowo mogą przypominać „zwykłą” ciążę. Czasami dochodzi do jego częściowego rozwoju, ale nawet jeśli noworodek przeżyje, to będzie obarczony wadami rozwojowymi.
Na szczęście leczenie jest wyjątkowo skuteczne. Kobieta przeszła zabieg usunięcia zaśniadu i znów może mogła starać się o dziecko.
Zaśniad groniasty: co to jest?
Zaśniad groniasty (łac. mola hydatidosa, hydatis – kropla wody) to niezłośliwa postać choroby trofoblastycznej, występująca wśród kobiet w ciąży. Powoduje ją zapłodnienie komórki jajowej przez dwa plemniki bądź inne nieprawidłowe zapłodnienie komórki jajowej. Nazywana jest również ciążą zaśniadową.
Wyróżnia się dwa rodzaje zaśniadu groniastego:
– całkowity (w tym postać inwazyjna),
– częściowy.
Różnią się one między sobą zarówno pod względem etiologicznym, jak i występujących objawów. Zaśniad groniasty może również ulec zezłośliwieniu w nowotwór nabłonka kosmówki (kosmówczaka).
Szacuje się, że w Europie choroba ta dotyka ok. 1 na 1 000 kobiet, natomiast w zachodniej Afryce na zaśniad groniasty choruje aż 1 na 100 ciężarnych!
Zaśniad groniasty: przyczyny
Przyczyny zaśniadu groniastego zależą od jego rodzaju:
- Jeśli dochodzi do zapłodnienia pustej komórki jajowej (pozbawionej materiału genetycznego) przez jeden bądź dwa plemniki, mówimy o zaśniadzie groniastym całkowitym.
- Jeśli wystąpi tzw. dispermia, czyli równoczesne zapłodnienie zdrowej komórki jajowej przez dwa plemniki, mamy do czynienia z zaśniadem groniastym częściowym.
Zaśniad groniasty: objawy
Objawy zaśniadu groniastego również są uzależnione od jego rodzaju.
W przypadku zaśniadu całkowitego:
– dochodzi do nieprawidłowego rozwoju łożyska, ponieważ w wyniku zapłodnienia komórki jajowej przez jeden lub dwa plemniki, cały materiał genetyczny od matki zostaje usunięty i pozostaje tylko ten od ojca (nigdy nie stwierdza się płodu),
– w macicy pojawiają się charakterystyczne pęcherzyki z obrzękiem podścieliska,
– obecne są również torbiele tekaluteinowe o dużych rozmiarach, pojawiające się na skutek hipersekrecji gonadotropiny kosmówkowej (hCG),
– objawy przypominają poronienie zagrażające lub niezupełne i obejmują m.in.:
- silne wymioty,
- gestoza (zatrucie ciążowe, które w późniejszym okresie wiąże się ze stanem przedrzucawkowym),
- krwawienie z dróg rodnych, które może pojawić się w czwartym lub piątym miesiącu ciąży.
W przypadku zaśniadu częściowego:
– po zapłodnieniu komórki jajowej materiał genetyczny pochodzi zarówno od ojca, jak i matki,
– macica zawiera fragmenty rozrostu trofoblastycznego, wśród których może być obecny żywy płód,
– istnieje szansa na donoszenie ciąży i urodzenie dziecka, ale z wadami rozwojowymi (często jednak taki noworodek umiera w okresie okołoporodowym),
– objawy przypominają poronienie niedokonane, a z dróg rodnych może wydzielać się charakterystyczna brązowa wydzielina.
Istnieje jeszcze postać inwazyjna zaśniadu groniastego (zwykle na bazie całkowitego), która charakteryzuje się miejscowym naciekaniem mięśni macicy z uszkodzeniem naczyń. Często występują również ogniska krwotoczne.
Zaśniad groniasty: diagnostyka
Rozpoznanie zaśniadu groniastego następuje przede wszystkim w wyniku badania ginekologicznego oraz ultrasonograficznego.
Mamy do czynienia z zaśniadem groniastym całkowitym, gdy lekarz stwierdza, że:
– macica jest większa niż na to wskazuje wiek ciąży,
– u płodu nie ma żadnych oznak życia,
– w macicy pacjentki występują torbielowate masy,
– widoczne są pęcherzyki trofoblastu, wyglądające jak „kiść winogrona”,
– podczas badania USG widać charakterystyczny obraz tzw. „zamieci śnieżnej”.
Diagnozę potwierdza badanie biochemiczne krwi na poziom beta hCG, który przy tej postaci choroby jest wysoki – powyżej 500 tysięcy.
Zaśniad groniasty częściowy stwierdza się, gdy:
– pomimo widocznych pól „zamieci śnieżnej”, w badaniu USG obserwuje się również część prawidłowego łożyska oraz częściowo rozwinięty płód,
– macica również zawiera tkanki trofoblastu z obrzękiem podścieliska.
Zaśniad groniasty: leczenie
Leczenie polega na usunięciu zaśniadu poprzez dokładne wyłyżeczkowanie jamy i kanału szyjki macicy. W przypadku postaci całkowitej, szanse na powrót do zdrowia wynoszą 80%, zaś skuteczność leczenia zaśniadu częściowego, to aż 95%.
Po zabiegu wyłyżeczkowania macicy kobieta nie powinna starać się o potomstwo przez rok, ale później nie ma przeciwwskazań, aby zaszła w ciążę.
W 2,5 – 4% przypadków zaśniad groniasty może zmienić się w kosmówczaka, dlatego tak ważne jest wykonanie badania histopatologicznego, które oceni, czy zaśniad ma postać złośliwą. Kosmówczak jest bardzo niebezpieczną chorobą, która może prowadzić do przerzutów na różne organy.
Wtedy wdraża się leczenie chemioterapeutyczne, a w najcięższych przypadkach (zwłaszcza, jeśli kobieta nie planuje więcej dzieci) zlecana jest histeroktomia, czyli zabieg chirurgiczny polegający na całkowitym usunięciu macicy.
Preeklampsja – niebezpieczna choroba, która uaktywnia się po 20 tygodniu ciąży